BÀI 7 TRẠCH NHÀ TRONG PHONG THỦY LẠC VIỆT

TRẠCH NHÀ TRONG PHONG THỦY LẠC VIỆT

I - Khái niệm trạch trong Phong Thủy Lạc Việt

"Trạch" là một danh từ thuần Việt, nó xuất phát từ danh từ chỉ con "trạch" là một động vật lưỡng thê cùng loài với "lươn" trong ngôn ngữ Việt. Con trạch gần giống con lươn nhưng có vây trên lưng và bụng, sống trong bùn, sình lầy. Tất nhiên, đã là một sinh vật thì phải có đầu và có đuôi. Từ "trạch" trong ngôn ngữ dân gian Việt ngoài dùng trong Phong Thủy còn để chỉ bờ đất đắp thêm trên mặt đê, trên mặt bờ mương, khi cần tăng cường độ cao chống lũ hoặc ngăn nước. Bờ đất này, ông cha ta gọi là "đắp con trạch". Khái niệm con trạch trên đê và bờ mương là dùng hình tượng của con trạch sinh vật trong tự nhiên theo ngôn ngữ Việt. Con trạch trên mặt đê và mương tuy không có đầu, đuôi, nhưng nó định hướng theo thế đất uốn lượn của bờ mương hoặc đê. Trong phong thủy, không phải chỉ có từ "trạch" có gốc Việt mà còn nhiều thuật ngữ khác có gốc Việt cổ. Thí dụ như khi nói về thế đất dựng nhà có câu "Tiền cái, hậu đê". Tức là : Mặt trước rộng rãi (Cái), mặt sau cao. Từ "cái" là từ thuần Việt chỉ sự bắt đầu, tính bao trùm, như "Bố Cái đại vương", nhà "cái", cầm "cái" (Trong cờ bạc). Từ "cái" trong ngôn ngữ Việt cận - hiện đại còn chỉ người nữ. Hiện vẫn có địa phương và vùng nông thôn Bắc Việt đang dùng . Như - thay vì gọi cô Thoa - người ta có thể gọi: "Cái Thoa". Tương tự như vậy, từ "trạch" là dấu tích ngôn ngữ Việt cổ trong Phong thủy bị Hán hóa.

Như vậy, chúng ta thấy rằng khái niệm "trạch" liên quan đến thế đất sở hữu trong phong thủy để định hướng cho thế đất đó. Tương tự khái niệm "con trạch" trong việc trị thủy của nền nông nghiệp Việt cổ. Vậy trạch nhà là gì?

Căn cứ theo ngôn ngữ Việt về khái niệm trạch đã dẫn chứng ở trên - thì - Trạch nhà chính là đường biểu kiến nối trước và sau nhà. Con trạch thì phải có đầu có đuôi. Phía trước nhà (Được định vị bởi ranh phái trước có vị trí tọa của cửa chính , nhưng không phải hướng cửa chính) chính là đầu trạch, sau nhà chính là đuôi con trạch theo khái niệm chỉ "con trạch" của ông cha ta để lại. Chính vì sách Hán không thể chỉ rõ điều này (Do khác biệt về âm ngữ giữa tiếng Việt và Hán trong quá trình Hán hóa nền văn minh Việt), nên mới có sự mâu thuẫn nghiêm trong ngay từ khái niệm cơ bản trong Phong Thủy.

* Có người cho rằng hướng trạch là sơn nhà là hoàn toàn sai, nhưng có vẻ đúng, chính vì nó là một điểm nối của trạch.

* Có người không dùng khái niệm "trạch nhà ", mà họ lại gọi là "long mạch". Đấy là một sai lầm rất căn bản trong khái niệm phong thủy dương trạch (Kiến trúc thiết kế nhà cửa).

* Có người cho rằng: Hướng cửa là hướng trạch. Cũng sai luôn vì hướng trạch và hướng cửa hoàn toàn khác nhau; nhưng có vẻ đúng vì thường hướng cửa trùng với hướng trạch (Trong xây dựng hiện đại - nhà phố hình chữ nhật....). Khi hướng trạch xấu, người ta có thể xoay hướng cửa. Chúng ta giả thiết rằng:

Có một thế đất hình tròn, cửa có thể mở mọi hướng. Trạch nhà này như thế nào? - Lúc này ta lấy hướng cửa làm hướng trạch. Chính bởi vậy, cũng nhiều người lầm hướng cửa là hướng trạch là vì vậy. Trong trường hợp này, gọi là trạch cuộn (Cuốn tròn). Bởi vậy, khái niệm trạch nhà trong Phong Thủy Lạc Việt được định nghĩa chính thức là: Đường biểu kiến nối điểm giữa ranh trước và ranh sau nhà, đi qua tâm nhà gọi là trạch nhà. Hướng trạch được xác định tùy theo thế đất của căn nhà liên quan đến hướng cửa chính và không phải hướng cửa chính. Nhưng có thể trùng với hướng cửa chính.

II - Minh họa trạch nhà trong một số thế đất.

Thực chất trạch nhà là một khái niệm tuy cụ thể theo định nghĩa, nhưng để xác định trạch nhà trên thực tế thì lại rất trừu tượng. Chúng ta phải dùng tư duy trừu tượng để ý niệm về trạch nhà - theo sát định nghĩa về trạch nói trên - trong những trường hợp cụ thể phức tạp.

Những hình minh họa sau đây cho anh chị em một khái niệm về trạch nhà

Đọc thêm